De poging van het extreemrechtse Gouden Dageraad om via een rechtszaak uit te halen naar Savvas Michael van de linkse partij EEK (Revolutionaire Arbeiderspartij) en Constantinos Mountzouris, het voormalige hoofd van de Nationale Technologische Universiteit van Athene, is mislukt. De twee werden beschuldigd van laster, aanzetten tot geweld en huisvredebreuk.
Verslaggevers van Xekinima. Foto: solidariteitsactie tijdens de rechtszaak
In 2009 dienden de neonazi’s van Gouden Dageraad een klacht in tegen delen van de Griekse linkerzijde en individuen. Dat gebeurde na straatgeweld van aanhangers van Gouden Dageraad tegen migranten en de linkerzijde op 9 mei 2009, toen Gouden Dageraad een bijeenkomst hield op het Omonoiaplein in het centrum van Athene. Dat gebeurde in naam van het ‘wijkcomité Votanikos’, maar het was een bijeenkomst van Gouden Dageraad gericht tegen de migranten die hun toevlucht hadden gezocht in het oude gerechtsgebouw in de buurt. Om de migranten tegen het geweld te beschermen, was er op hetzelfde ogenblik een protestactie voor het oude gerechtsgebouw. Verschillende linkse organisaties hielden een solidariteitsbijeenkomst op twee naburige pleinen van waar naar het oude gerechtsgebouw werd opgetrokken.
De opstelling van de politie was opmerkelijk. Met behulp van traangas werd een anarchistische bijeenkomst uit elkaar gedreven, terwijl Gouden Dageraad op hetzelfde moment overging tot aanvallen op migranten. De neonazi’s deden dit met stenen en stokken. Bij het geweld was het leven van verschillende migranten bedreigd. Geen enkele neonazi werd opgepakt wegens hun geweld.
In plaats van de gewelddadige neonazi’s aan te pakken, richtte het ‘neutrale’ gerechtelijk systeem zich tegen de linkerzijde, vakbonden en antiracisten.
Poging tot intimidatie van antifascisten en arbeidersbeweging
De aanvankelijke gerechtelijke klacht was gericht tegen de Atheense partijafdeling van de Griekse Communistische Partij (KKE), een lokaal comité van Syriza, Antarsya, de lerarenvakbond OLME, YRE (Jongeren tegen racisme in Europa, verbonden met Blokbuster in ons land), de Beweging tegen Racisme en mensen uit de Pakistaanse en Afghaanse gemeenschap.
Het was eigenlijk een klacht tegen de volledige linkerzijde, de vakbonden en de antiracistische beweging. De ‘keuze’ van wie uit de lijst van linkse organisaties effectief zou vervolgd worden, moest door het staatsapparaat worden gemaakt. In november 2012 besliste de openbare aanklager om de klachten van Gouden Dageraad ontvankelijk te verklaren en in juni 2013 werd beslist om een rechtszaak te starten tegen Savvas Michael en Conastantinos Moutzouris. Mogelijk werd gedacht dat het mogelijk was om de ‘zwakkere’ schakels ter linkerzijde eerst aan te pakken, zonder meteen de grotere linkse organisaties en de linkse massapartijen te vervolgen.
Het ging om een poging tot intimidatie van de volledige antifascistische beweging en de arbeidersbeweging. De klacht tegen de EEK was gericht tegen een slogan die deze organisatie hanteerde op een antifascistische betoging: ‘De mensen vergeten niet, ze hangen de fascisten op’. Dat is een populaire slogan met een lange geschiedenis die verwijst naar de tradities van de Griekse arbeidersbeweging. De voormalige rector van de Nationale Technologische Universiteit werd vervolgd omdat de digitale uitvalsbasis van de website Indymedia zich op de terreinen van de universiteit bevindt.
Xekinima, de Griekse afdeling van het CWI, riep van bij het begin op tot een massale mobilisatie van de volledige antifascistische en arbeidersbeweging. We mogen het gevaar achter deze aanval niet onderschatten, door met de volledige linkerzijde te reageren, is het mogelijk om het gevaar te stoppen en de fascisten overal te isoleren. Bijna de volledige linkerzijde nam deel aan de campagne tegen deze aanval op de linkerzijde. Jammer genoeg vormde de KKE wel een uitzondering, die partij weigerde mee te werken.
Vrijspraak voor Savvas Michael en Costas Moutzouris
Het tweedaagse proces tegen Savvas Michael en Costas Moutzouris eindigde met hun vrijspraak. De beslissing leidde niet alleen tot vreugde bij de leden van EEK, maar bij de volledige linkerzijde en de antifascistische beweging.
Het was de eerste gerechtelijke overwinning van links op de neonazi’s van Gouden Dageraad. Dat is belangrijk aangezien er tegen de achtergrond van de diepe economische crisis en het bijzonder onpopulaire besparingsbeleid een scherpe toename van de overheidsrepressie met gerechtelijke inmengingen is. Zo werden stakingsacties van leraars, metropersoneel, dokwerkers en anderen gerechtelijk verboden. Al wie zich tegen het beleid van de rechtse regering van Nieuwe Democratie en het besparingsbeleid van de trojka verzet, ligt onder vuur.
In de rechtszaak blonk Gouden Dageraad zelf grotendeels uit door haar afwezigheid. Enkel op de eerste dag waren twee indieners van de klacht aanwezig, een advocaat en een ‘lid van het bewonerscomité van Votanikos’. De anderen die de klacht mee indienden, daagden niet op. Met uitzondering van één van hen, gaat het telkens om parlementsleden of kandidaten voor Gouden Dageraad bij verkiezingen. Ze probeerden dit aanvankelijk nochtans te verbergen door zich voor te doen als leden van een wijkcomité in Votanikos.
Benadering van Gouden Dageraad
Gouden Dageraad voerde geen officiële campagne voor de veroordeling van de twee antifascisten. Het waren nochtans partijleden die de klacht indienden. De partij schreef niets over de rechtszaak op haar website. Dit kan deels verklaard worden door het feit dat Gouden Dageraad in 2009 amper 0,2% van de stemmen haalde en bijgevolg amper aandacht moest hebben voor de bredere publieke opinie. Vandaag is het de derde partij in de peilingen en wil de partij naar eigen zeggen deelnemen aan een toekomstige regering. Bijgevolg wil de partij ‘verantwoordelijk’ overkomen. Partijleider Michaloliakos stelde op de site van Gouden Dageraad dat links hem ten onrechte als een fascist bestempelt.
Gouden Dageraad probeert het blazoen wat op te poetsen, onder meer door ‘solidariteitsacties’ te ondernemen zoals het opruimen van stranden, deelname aan het blussen van bosbranden, het vermijden van gewelddadige confrontaties en in bepaalde gevallen werden leden die de nieuwe lijn niet volgden uit de partij gezet. Tegelijk kent Gouden Dageraad interne problemen. De beperkte georganiseerde krachten waarover de partij beschikt, stemmen niet overeen met de brede electorale steun. Hierdoor kan Gouden Dageraad zich niet zomaar openlijk richten tegen het massale ongenoegen tegenover het besparingsbeleid of tegen de linkerzijde.
De nieuwe druk op partijleiders hebben geleid tot toegevingen op bepaalde punten. Dat gebeurde vaak op een chaotische wijze. Zo aanvaardde de partij deze zomer zonder enig geklaag het verbod van de Atheense burgemeester op de voedselbedelingen van Gouden Dageraad waarbij enkel aan echte Grieken voedsel wordt gegeven. De partij wilde op 3 en 4 augustus in Kalamata een festival houden, maar de lokale autoriteiten verboden dit na een massale campagne van de linkerzijde en de antiracistische beweging. Ook tegen dit verbod heeft Gouden Dageraad niet geprotesteerd. Op het eiland Thasos sloot Gouden Dageraad (wellicht tijdelijk) de partijkantoren vlak voor het jaarlijkse antifascistische zomerkamp van YRE daar zou beginnen. De militanten van Gouden Dageraad zagen ook al snel af van hun lastercampagne tegen YRE op Thasos.
Rol van de staat
Het was eigenlijk een deel van het Griekse staatsapparaat dat de pamfletten van linkse organisaties onderzocht en besloot om de EEK voor de rechtbank te halen. De openbare aanklager stelde dat de slogan van de EEK een oproep tot geweld omvat en dus strafbaar is.
Indien de rechtbank de twee beschuldigden had veroordeeld, zou dit op ieder ogenblik bij iedere manifestatie kunnen leiden tot vervolgingen op basis van gescandeerde slogans.
Het is opvallend dat er geen enkele rechtszaak wordt gevoerd tegen de verschrikkelijke zaken die Gouden Dageraad heeft verkondigd over al wie het niet met hen eens is. Er is nochtans voldoende antiracistische wetgeving voorhanden. Maar dat wordt niet toegepast om Gouden Dageraad aan te pakken.
De vervolging van Savvas Michael en Moutzouris geven aan dat de staat zich voorbereidt om de repressie op te voeren. Deze repressie is gericht tegen strijd en sociale onrust, elementen die de komende periode centraal zullen staan. De vrijspraak is een kleine overwinning in de aanhoudende klassenstrijd. Er zullen ongetwijfeld nog vervolgingen komen. Links en de arbeidersbeweging moeten daarop voorbereid zijn om een eengemaakt antwoord te bieden.
