Afgelopen weekend hield het Vlaams Belang een spannende partijraad. Er stond een controversiële discussie op de agenda omtrent de positie van de zogenaamde Belfortploeg rond Francis Van den Eynde. Die Belfortploeg vormt de oude garde van het VB in Gent, maar wordt nu zonder aarzelen aan de deur gezet. Bij een deel van de partijleiding van het VB lag dit blijkbaar wel moeilijk: tegenover de 61 voorstemmen, waren er ook 23 tegenstemmen en 6 onthoudingen.
Botsende carrièreplannen
De problemen in het Vlaams Belang zijn verre van voorbij. Een partij die het electoraal met minder moet doen, kan mogelijke interne tegenstellingen niet zo gemakkelijk weg masseren door enkele jobs uit te delen. Er moeten integendeel mensen van het voorplan verdwijnen en dat verloopt niet altijd even gemakkelijk. De afgelopen maanden was er een exodus van mandatarissen en leden. De breuk was vaak het resultaat van de carrièreplanning van de vertrekkers, in andere gevallen is de carrièreplanning van de blijvers een oorzaak.
De tegenstelling tussen oud-voorzitter Vanhecke en de centrale VB-leiding rond Dewinter is daar uiteindelijk ook een voorbeeld van. Vanhecke bleef in de pas lopen tot Dewinter besliste dat er geen plaats meer was voor de partner van Vanhecke. Dan pas werd gesproken over “stijlverschillen” en om de kwestie van “stijl” meteen kracht bij te zetten werd de VB-leiding omgedoopt tot de “Antwerpse gemeenteraadsfractie” die alle middelen naar zich toetrok. Dat Vanhecke zich laat flankeren door een figuur als Rob ‘Klop’ Verreycken ondergraaft iedere ernst die aan het argument van “stijlverschillen” zou kunnen worden gegeven.
Met Van den Eynde is het niet anders. Het doet vreemd aan om iemand als Van den Eynde te horen klagen over de stijl van de partij, zijn eigen retoriek kan bezwaarlijk stijlvol worden genoemd. Ook is het bizar om van figuren als Van den Eynde en Vanhecke kritiek te horen op de weinig democratische gang van zaken binnen de partij. Alsof zij zo democratisch waren toen ze zelf aan het hoofd van een deel van de partijwerking stonden. En alsof het VB een partij is die plots voor meer democratie zou gaan pleiten.
De pogingen om inhoudelijke argumenten naar voor te brengen, zijn weinig overtuigend. Dat maakt dat de directe aanleiding voor de verschillende conflicten doorgaans overeind blijft als enige reden. In het geval van de Belfortploeg is dat een poging van de ‘nieuwe’ garde rond Tanguy Veys en Johan Deckmyn – twee loopjongens van hun broodheer Dewinter – om de macht in de Gentse afdeling van het VB volledig naar zich toe te trekken. Blijkbaar liepen ze daarbij te hard van stapel, waardoor de oude garde ging protesteren en nu voor dat protest uit de partij zal worden gezet. De concrete aanleiding voor het opzetten van de Belfortploeg was de onenigheid over de positie van fractieleider in de Gentse gemeenteraad waarbij de oude garde erin slaagde om Kristina Colen verkozen te krijgen in de plaats van Johan Deckmyn.
In tegenstelling tot vertrekkers als Bruno Stevenheydens en Karim Van Overmeire zijn de verdere politieke ambities van Van den Eynde en co beperkt. Bij hen weegt niet de eigen carrièreplanning door, maar wel deze van de blijvers. De suggestie dat Van den Eynde wel eens snel bij de N-VA zou kunnen belanden (een suggestie gedaan door De Standaard), lijkt ons dan ook voorbarig. Waarom zou Siegfried Bracke zich bij de gemeenteraadsverkiezingen in Gent met Van den Eynde associëren? Alleszins, vanaf 1 juli wordt de Belfortploeg uit het VB gezet en verliest het Vlaams Belang haar historische Gentse kopstuk alsook vijf van de negen gemeenteraadsleden. Een voorbereiding op de kleinere fractie waarmee de partij het na 2012 zal moeten stellen?
Verdeelde partijraad
Het meest opvallende aan de partijraad van afgelopen weekend is het resultaat van de stemming over het advies van de zogenaamde “Commissie voor verzoening en tucht”, het ultimatum van de VB-leiding aan Van den Eynde en co om tegen 1 juli in te binden en hun Belfortploeg op te heffen. Die stemming draaide uiteraard uit op een meerderheid die voor was, gezien de persoonlijke belangen van veel partijraadsleden is dat weinig verwonderlijk. Maar dat een derde niet voor stemde, was wel opvallend veel.
Het bleek meer te zijn dan verwacht door de Belfortploeg of een Vanhecke-getrouwe zoals Jürgen Ceder (VB Senaatsfractieleider) die tevreden verklaarde dat het om “een tegenvallend resultaat voor het partijbestuur” ging. Onder de verdedigers van de Belfortploeg onder meer Johan Vanslambrouck, voorzitter van Voorpost en voorheen ook van de IJzerwake. Vanslambrouck is slechts gemeenteraadslid in Zandhoven en heeft weinig te verliezen aangezien de man toch geen verdere carrièreplanning heeft. Hij kan overigens evenmin worden verweten dat hij veel “stijl” zou hebben.
Het feit dat het protest tegen de partijleiding een derde van de stemmen krijgt op de partijraad van het Vlaams Belang is een nieuw gegeven en zal het voor de groep rond Dewinter moeilijker maken om de interne oppositie zomaar aan de kant te schuiven. Anderzijds weet de clan-Dewinter ook dat het doorgaans enkel om de postjes en de macht gaat waardoor de positie van Dewinter als centrale stemmentrekker onaantastbaar is.
Dat er heel wat misnoegden vertrekken uit het VB of dat anderen aan de deur worden gezet, is een resultaat van de tegenvallende verkiezingsresultaten. Indien het VB bij de volgende verkiezingen effectief terug valt op ongeveer 10% zit de partij terug op het niveau van 1991. Dat betekent dat mandatarissen moeten vertrekken en jobs verdwijnen. Dewinter trekt het zich niet aan: zijn postje is niet bedreigd. Eens de electorale zeepbel van De Wever begint leeg te lopen, hoopt hij op een hernieuwde terugkeer op het electorale terrein. Op dat vlak kijkt Dewinter op naar Marine Le Pen die de electorale leegloop naar Sarkozy heeft overleefd en nu opnieuw kan pieken in peilingen. Voor de VB-leiding is het nu de moment om een “grote kuis” te houden en er zich van te verzekeren dat een eventuele nieuwe electorale groei in de toekomst gebeurt met betrouwbare marionetten.
