Deze film van Felipe Bustos Sierra is inspirerend en ongetwijfeld zullen veel kijkers een traantje laten. Het is het verhaal van internationale solidariteit van de werkende klasse en van het enorme effect van solidariteitsdaden.
Recensie door Paul Heron uit weekblad ‘The Socialist’
De militaire coup van 1973 in Chili was een beslissend ogenblik in de geschiedenis van de internationale arbeidersklasse. Het VS-imperialisme, het Chileense leger en de neo-monetaristische Chicago School of Economics werkte samen om de democratisch verkozen regering van de Volkseenheid en president Salvador Allende aan de kant te schuiven.
De staatsgreep onder leiding van Pinochet vond plaats op 11 september 1973. Generaal Pinochet had van bij het begin de volledige controle over het leger, de luchtmacht, de zeemacht en de politie. Er waren slechts enkele officiers en soldaten trouw aan Allende. De echte tragedie was dat Allende de werkende klasse weigerde te organiseren in gewapende verdedigingsliga’s, waardoor hij niet over een eigen leger beschikte.
Het nieuws van de militaire staatsgreep ging de wereld rond. De internationale solidariteit groeide. Zo ook in het Schotse East Kilbride. Een groep mechaniekers had het vooruitzicht dat ze onderhoud zouden moeten doen aan verschillende machines voor vliegtuigen van de Chileense luchtmacht.
Vakbondsafgevaardigde Bob Fulton wist wat deze machines zouden doen en nam de moedige beslissing om het onderhoud niet te doen. Hij stelde aan het personeel voor om niet aan deze motoren te werken. Deze oproep kreeg meteen brede steun.
Een aantal van deze arbeiders, sommigen zijn ondertussen een eind in de 70, zijn samengebracht met de filmmaker om te vertellen wat er gebeurde. Het gesprek is een mengeling van trots en een duidelijk begrip van waar solidariteit over gaat. Ze zeggen klaar en duidelijk dat ze het direct opnieuw zouden doen.
Als leden van een sterke vakbond hadden Bob Fulton, Stuart Barr, Robert Somerville en John Keenan de macht om de herstellingen te stoppen. Wat zij toen niet wisten, was dat deze kleine maar belangrijke beslissing een directe impact had in Chili, in het bijzonder voor een aantal gevangenen van de militaire dictatuur.
De documentaire brengt heel wat historisch beeldmateriaal aangevuld met krachtige animaties. De filmmaker laat ons kennis maken met de toenmalige verantwoordelijke van de Chileense luchtmacht die vertelt dat piloten moeilijkheden kregen als hun vliegtuigen haperden en er geen manier was om deze motoren van Rolls Royce te herstellen.
Er zijn interviews met toenmalige gevangenen die het overleefd hebben. Dit is een enorme versterking van de film. Het is hun dankbaarheid ten aanzien van de Schotse arbeiders die je doen beseffen wat het belang van collectieve internationale solidariteit is.
De beslissing om geen herstellingen te doen in de vestiging van Rolls Royce in East Kilbridge zorgde ervoor dat een aantal motoren geen weken maar jaren vastzaten. In 1978 werden ’s nachts twee of drie motoren weggehaald. Het lijkt erop dat deze geruild werden voor politieke gevangenen, mogelijk op beslissing van de Labour-regering die toen aan de macht was.
Een van de politieke gevangenen die geïnterviewd wordt, legt uit dat hij werd vrijgelaten omdat die motoren werden vrijgegeven aan het Chileense regime. Hij zegt dat hij daar zeker van is. Hij kwam naar Groot-Brittannië en gaf advies aan Amnesty International. Het viel me wel op dat de mensen uit de ‘mensenrechtenindustrie’ er niet aan dachten om de arbeiders van East Kilbride hierover in te lichten.
Nae Pasaran is een film over solidariteit onder de werkende klasse. De oprechtheid, bescheidenheid en humor van de arbeiders die hun solidariteit betuigden met hun broeders en zusters in Chili tegen het gewelddadige militaire regime van Pinochet vormen de rode draad.
Deze arbeiders riskeerden hun job. Ze toonden dat ze bereid waren om risico’s te nemen om in te gaan tegen de machtigen. En ze toonden wat onze kracht kan zijn als we onderdeel zijn van een vakbond. Nae Pasaran toont dat internationale solidariteit krachtig is en het de machtigen van deze wereld serieus lastig kan maken.
Voor zover wij weten zijn er nog geen screenings in België gepland. Vakbondsmilitanten kunnen misschien in hun structuren suggereren om voorstellingen te organiseren. Meer info via de website https://naepasaran.com/
Trailer:
