De aanwezigheid van Vlaams minister Johan Sauwens (Volksunie) op de jubileumviering van het 50 jaar oude St. Maartenfonds (SMF) is niet onopgemerkt voorbij gegaan.
Een journalist van De Morgen stond erbij en schreef erover. Het verhaal was niet mooi: runentekens in overvloed, geüniformeerde VMO’ers en Voorpost-mannen, bruine liederen als ‘Die Glocken von Stalingrad’, en fascisten uit alle hoeken van Europa. Een waar internationaal gezelschap. De reactie bleef niet uit. Sauwens mocht opkrassen en zowat alle regeringspartijen, liberalen op kop, verklaarden de oorlog aan extreem-rechts.
Wat bezielde Sauwens? Hij wist toch dat zijn partij zich geen bijkomende crises kon veroorloven. De partijtop rolt bijna vechtend over de straat omtrent Lambertmont, en net op dat ogenblik vind hij het gepast een bruingebrand feestje aan te doen.
Was het misschien in de hoop wat extra stemmen te sprokkelen om zijn persoonlijke markt-waarde op te waarderen voor het ogenblik waarop de VU echt uiteen spat? Wat ook zijn bedoeling mocht zijn, het werd een complete afgang, mede omdat in de organisaties die zich menen te kunnen opwerpen als verdedigers van de Vlaamse belangen extreem-rechts nooit veraf is.
Voor de regeringspartners was het duidelijk. Sauwens zou zich publiekelijk en afdoende verontschuldigen om zijn vel te redden. De SP eiste zijn ontslag … uit het St. Maartensfonds. Maar Sauwens wou niet zomaar toegeven. Hij zocht uitvluchten die zijn zaak er alleen maar er-ger op maakten. Hij beweerde niets gemerkt te hebben van de aanwezigheid van de VMO, van de talloze runentekens, etc…
Hij zei al 25 jaar lid te zijn van het SMF-Limburg, maar dat het er daar niet zo radicaal aan toe-ging (zie verder). Hij wou zich nauwelijks excuseren. Driemaal moest zijn tekst herzien worden. Uiteindelijk moest Anciaux tussenkomen.
Sauwens insinueerde het slachtoffer te zijn van een com-plot opgezet door De Morgen en het Vlaams Blok. Antwerps VU-provincieraadslid Koen Pauli, toevallig door De Morgen genoemd in de fraude rond de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij en zoon van SMF-voorzitter Toon Pauli, beweerde iets in die zin te hebben opgevangen. Pauli moest zijn verhaal ‘bijstellen’.
Uiteindelijk bracht het Vlaams Blok opheldering met een video waaruit blijkt dat Sauwens heel goed wist waar hij beland was. Dat ook Francis Vanden Eynde, Xavier Buisseret en Roeland Raes meevierden, woog niet op tegen de drang om een politieke concurrent onderuit te halen. Dewinter had beter kunnen weten.
Met deze mediastunt is hij een brug te ver gegaan. Het cordon sanitaire breken door coalitie te vormen met de VLD mag hij nu wel vergeten. Vlaams minister-president Dewael schold hem uit voor fascist en wil dat “regeringsleiders zich, meer dan vroeger (?), profileren in de strijd tegen extreem-rechts”. Diens federale collega’s Verhofstadt en Verwilghen willen extreem-rechts juridisch harder aanpakken.
De PS wil een procedure starten om de publieke dotatie van het Blok (toch jaarlijks 150 miljoen) te schrappen. Ze wil ook een wet die erop toeziet dat groeperingen waarvan een lid bestraft werd op basis van de antiracisme-wet of de wet op negationisme, niet meer kunnen genieten van de voordelen van erkenning. Dat zou enkel ongedaan gemaakt worden indien het betreffende lid binnen de 15 dagen wordt uitgesloten.
Voorts wil de PS een wetswijziging waardoor postbodes racistisch drukwerk kunnen weigeren en een economisch cordon sanitaire van drukkers, verzendingsdiensten, zaalverhuurders en distributeurs tegen extreem-rechtse formaties.
Het regent nu voorstellen om extreem-rechts aan te pakken. Minister Anciaux (VU) laat alle negationistische literatuur uit de bibliotheekrekken halen. Minister van defensie Flahaut (PS) ontslaat een reservesoldaat wegens lidmaatschap van ‘extremistische en racistische organisaties’. De staatsveiligheid krijgt de opdracht extreem-rechts, inclusief de Blok-top, beter in kaart te brengen. Er komt een onderzoek naar de bijeenkomst van het SMF en de hulde aan het graf van Cyriel Verschaeve in Alveringem. Tenslotte is er nog steeds het proces van het Centrum voor gelijkheid van kansen en racismebestrijding tegen de 3 VZW’s die de ruggengraat van het Vlaams Blok vormen.
Het Blok zou de komende maanden wel eens flinke opdoffers kunnen krijgen. Dat kan het tijdelijk in het defensief duwen, mogelijk in die mate dat het wat afstand probeert te nemen van al te uitdrukkelijk gezwaai met fascistische symbolen.
In hoeverre dat het Blok ook electoraal zal aantasten is nog de vraag. Wat baat het immers het Blok te isoleren als dat gepaard gaat met een neoliberale politiek die steeds meer mensen in de armoede drijft.
Maar er is meer, de maatregelen die nu genomen worden tegen het Blok en co zullen morgen met des te meer ijver worden aangewend tegen links. Het is hemeltergend dat juist SP-topman Steve Stevaert, die aanspoort tot matiging in de aanval op extreem-rechts – ‘hen versla je met stemmen’ – in De Morgen extreem-links (dat ben je vandaag al snel) en extreem-rechts schaamteloos in één adem vernoemt.
Hoe moet het Vlaams Blok dan wel aangepakt worden? Dat kan enkel door de sociale voedingsbodem waarop het Blok teert, het neoliberale beleid dat leidt tot uitsluiting, weg te nemen. Daarvoor moeten we niet rekenen op een front van alle ‘democratische’ partijen, noch op de staatsveiligheid, noch op juridische spitsvondigheden. De enige kracht die het Vlaams Blok echt terug in de marginaliteit kan drijven, is de massale mobilisatie van arbeiders en hun gezinnen. De vakbondstop gokt echter liever op het gerecht, de staat en de regering, dan zelf in actie te schieten.
St. Maartensfonds: verzamelplaats voor fascisten
Het SMF is geen onschuldig groepje bejaarden. Het werd in ’53 opgericht en groepeert oud-strijders die vrijwillig met de nazi’s gingen vechten aan het oostelijk front van Duitsland tegen de Sovjet Unie. Het publiceert het maandblad ‘Berkenkruis’, waarop Sauwens geabonneerd is, maar waarvan hij beweert het nooit bekeken te hebben.
Dat lijkt ons onwaarschijnlijk, tenzij Sauwens tientallen dergelijke tijdschriften zou ontvangen. In 1980 kende het fonds een afsplitsing, de organisatie Her-tog Jan Van Brabant, die het tijdschrift ‘Periodiek Contact’ uitgeeft. Die organisatie wordt geleid door André Van Hecke, oud SS-er en belangrijk sponsor van het Blok.
In ‘Periodiek Contact’ kan men odes aan figuren als Rudolf Hess lezen. Een themanummer was gewijd aan Adolf Hitler. Swastika’s en andere fascistische symbolen zijn overvloedig aanwezig. In ’87 legden de twee organisaties hun geschillen bij, maar beide publicaties bleven verder bestaan. Berkenkruis adverteert in Periodiek Contact . Bovendien zijn de twee verbonden via de VZW Etnika met publicaties als “SS-Kriegsberichter”, “De SS-Pantser Divisie Wiking”, etc…
Op de beelden die Dewinter toonde van de SMF-bijeenkomst bleek de aanwezigheid van een geüniformeerde delegatie van de in ’81 als privé-militie buiten de wet gestelde Vlaamse Militanten Orde. O.a. Vlaams Blok-parlementair John Spinnewijn werd destijds veroordeeld voor zijn lidmaatschap van deze club.
De VMO heeft een palmares van geweldplegingen, trainingskampen en schietoefeningen achter de rug. Het SMF doet wel meer beroep op de VMO als ordedienst bij haar activiteiten. Het is eigenaardig dat Sauwens beweert dat het SMF in Limburg niet zo radicaal zou zijn. Na 25 jaar lidmaatschap moet hij toch weten dat een van de organisatoren van het SMF in Limburg en de Kempen een zekere Juul Brogniet was, één van de vervolgden in het bewuste VMO-proces.
De dubbele moraal van de traditionele partijen
“We hebben de strijd tegen extreem-rechts teveel overgelaten aan maatschappelijke verenigingen die weliswaar steun kregen van politieke partijen, maar de toppolitici liepen niet vooraan mee in de betogingen. Dat zouden we in de toekomst wel moeten doen”, aldus Dewael.
Van die steun hebben Militant Links, Blokbuster en heel wat andere antiracisten alvast niets gemerkt. Integendeel, meestal ging extreem-rechts vrij haar gang terwijl de tegenbetogers hardhandig aangepakt werden. Tot vandaag ontvangt Blokbuster geen frank van de overheid. Vergelijk dit met de jaarlijkse subsidie van 2.700.000 fr. voor het Vlaams Nationaal Jeugdverbond, dat eveneens met een geüniformeerde delegatie deelnam aan het SMF-jubileum. Men kent zijn vrienden.
De Gucht, vandaag hevig tegenstander van het Blok en co, heeft in het verleden, toen de dreiging van extreem-rechts minder direct was, ooit anders gedacht. Toen eind ’85 op initiatief van het Europees parlement een onderzoekscommissie opgericht werd naar het groeiend rechts-extremisme werd melding gemaakt van het SMF. In het eindverslag was het SMF echter verdwenen na schriftelijke vragen van De Gucht (VLD), De Backer (CVP), van de Meulebroecke (VU) en Vernimmen (SP), ondanks protest van toenmalig Europarlementslid Van Hemeldonck (SP).
Het is mogelijk dat zij toen de ware aard van het SMF nog niet kenden. Een eenvoudige blik op ‘Berkenkruis’ had anders wel opheldering gebracht. Zou het te wijten zijn aan het feit dat het SMF contacten had in alle politieke partijen, zoals het zelf beweert? In iedere geval is duidelijk dat de politici van de traditionele partijen gedurende jaren de verrottingsstrategie van het Blok oogluikend toegestaan hebben.
Door Eric Byl en Geert Cool
